Tài sản tài chính là gì? Chức năng, phân loại tài sản tài chính

Tài sản tài chính giữ vai trò thiết yếu trong việc điều chuyển vốn trong nền kinh tế. Hiểu biết sâu sắc về loại tài sản này cho phép doanh nghiệp nhanh chóng huy động vốn và đáp ứng kịp thời các yêu cầu tài chính trong hoạt động kinh doanh. Vậy trên thực tế thì tài sản tài chính là gì? Có chức năng và đặc điểm như thế nào? Hãy cùng Pronexus giải mã cặn kẽ và chi tiết ngay trong bài viết sau đây nhé.

Tài sản tài chính là gì?

Tài chính không chỉ là một lĩnh vực trong nền kinh tế mà còn có ảnh hưởng sâu rộng đến lịch sử phát triển của nền kinh tế hàng hóa. Do sự phát triển liên tục của các hệ thống kinh tế, khái niệm về tài chính cũng có nhiều cách hiểu khác nhau trong xã hội hiện nay. Nhưng nhìn chung, tài chính được xem là một phần của kinh tế, phản ánh các mối quan hệ phân phối của cải trong xã hội.

Tài sản tài chính là những tài sản có giá trị không dựa vào bản chất vật chất của chúng mà dựa vào các quan hệ trên thị trường. Giá trị của tài sản tài chính thường được thể hiện qua các giấy tờ, chứng chỉ hoặc hợp đồng, chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, và tiền gửi ngân hàng. Nhìn chung, tài sản tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển giao vốn từ các nhà đầu tư sang các bên cần huy động vốn.

Chức năng của tài sản tài chính

Trong nền kinh tế hiện đại, tài sản tài nắm giữ hai vai trò chủ yếu như sau:

• Hỗ trợ việc chuyển giao vốn: Tài sản tài chính giúp chuyển đổi vốn dư thừa từ các nhà đầu tư đến các nhà phát hành để đầu tư vào các tài sản hữu hình. Qua đó, vốn không sử dụng của nhà đầu tư được chuyển giao cho nhà phát hành, giúp nhà đầu tư nhận được lợi nhuận từ đầu tư, trong khi nhà phát hành có được nguồn vốn cần thiết để triển khai các hoạt động kinh doanh.
• Giảm thiểu rủi ro: Tài sản tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc phân tán rủi ro kinh doanh. Chúng cho phép các nhà đầu tư chia sẻ rủi ro, giúp giảm thiểu mức độ bất lợi mà họ có thể gặp phải trong quá trình đầu tư.

Các loại tài sản tài chính

Để hiểu hơn tài sản tài chính là gì, bạn cần biết về cách phân loại tài sản tài chính. Theo đó, tài sản tài chính có thể được phân chia dựa trên các mục đích sử dụng khác nhau của người sở hữu. Dưới đây là một số loại tài sản tài chính phổ biến hiện nay:

• Tiền mặt: Tiền mặt là dạng tiền tệ vật chất bao gồm tiền giấy và tiền xu. Trong lĩnh vực tài chính kế toán, tiền mặt cũng có thể bao gồm các khoản tương đương tiền, là những khoản đầu tư ngắn hạn có tính thanh khoản cao và dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt.
• Tiền gửi ngân hàng: Đây là các khoản tiền của cá nhân hoặc tổ chức được gửi tại ngân hàng với mục đích tiết kiệm và nhận lãi suất theo tỷ lệ quy định. Hiện nay, các ngân hàng cung cấp dịch vụ quản lý tài khoản qua mạng cho khách hàng.
• Cổ phiếu: Cổ phiếu là chứng từ được công ty cổ phần phát hành, xác nhận quyền sở hữu một phần của công ty. Người sở hữu cổ phiếu có quyền nhận cổ tức và tham gia vào lợi nhuận của công ty, tùy thuộc vào hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
• Chứng chỉ tiền gửi: Đây là các giấy tờ có giá được các ngân hàng phát hành để huy động vốn từ các tổ chức và cá nhân. Nhà đầu tư sẽ nhận lãi suất cố định từ khoản tiền gửi trong một khoảng thời gian nhất định.
• Khoản cho vay: Đây là những khoản tiền được cho vay, có thể thanh toán theo lịch trình cố định hoặc xác định được. Đối với ngân hàng, các khoản cho vay là tài sản có thể được giao dịch hoặc bán cho các bên khác có nhu cầu.
• Công cụ phái sinh: Đây là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng dựa trên giá của một tài sản cơ sở. Công cụ phái sinh có thể là hợp đồng giữa hai bên để trao đổi một lượng tài sản thực hoặc tài sản tài chính theo mức giá đã thỏa thuận trước vào một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Những đặc điểm của tài sản tài chính

Khi tìm hiểu tài sản tài chính là gì, chủ doanh nghiệp hay các nhà đầu tư bắt buộc phải hiểu rõ bản chất và đặc điểm của chúng. Sau đây sẽ là các đặc trưng cơ bản nhất của tài sản tài chính:

Tính thanh khoản

Tính thanh khoản của các loại tài sản tài chính phản ánh khả năng của tài sản đó trong việc chuyển đổi thành tiền mặt một cách nhanh chóng. Đây là yếu tố thiết yếu để xác định xem một tài sản có được coi là tài sản tài chính hay không. Để đảm bảo tính thanh khoản, tài sản cần đáp ứng hai tiêu chí chính, đó là quá trình chuyển đổi phải diễn ra nhanh chóng và chi phí chuyển đổi phải thấp. Cụ thể, tính thanh khoản sẽ tăng lên khi thời gian và chi phí chuyển đổi giảm, trong khi đó, nếu thời gian và chi phí cao, tính thanh khoản của tài sản sẽ giảm.

Tính rủi ro

Vấn đề rủi ro đầu tư tài sản tài chính chắc chắn là điều mà nhiều người quan tâm khi tìm hiểu tài sản tài chính là gì. Rủi ro liên quan đến tài sản tài chính thường cao hơn so với nhiều loại tài sản khác. Điều này là do tài sản tài chính phải đối mặt với sự tác động của nhiều yếu tố trong nền kinh tế thị trường. Các loại rủi ro chính thường gặp đối với tài sản tài chính bao gồm:

• Rủi ro thanh khoản: Xảy ra khi các tổ chức phát hành tài sản tài chính có thể đối diện với nguy cơ phá sản.
• Rủi ro thị trường: Liên quan đến sự biến động giá trị của tài sản tài chính do những thay đổi trong điều kiện thị trường.
• Rủi ro lạm phát: Phát sinh từ sự gia tăng liên tục của giá hàng hóa và dịch vụ, dẫn đến việc đồng tiền giảm giá trị.

Tính sinh lợi

Một điểm nổi bật khác của tài sản tài chính là khả năng mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Ví dụ, khi nắm giữ bất động sản hoặc kim loại quý như vàng, nhà đầu tư hy vọng có thể thu lợi từ việc gia tăng giá trị của các tài sản này. Trong khi đó, cổ phiếu không chỉ cho phép nhà đầu tư hưởng lợi từ sự chênh lệch giá mà còn có thể nhận cổ tức và lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh thành công của công ty. Ngoài ra, tài sản tài chính còn có một số đặc điểm khác như:

• Tính tiền tệ: Một số tài sản tài chính có thể được dùng để thực hiện các giao dịch tiền tệ hoặc làm phương tiện trao đổi.
• Tính hối đoái: Giá trị của tài sản tài chính có thể thể hiện dưới nhiều loại tiền tệ khác nhau.
• Tính chuyển đổi: Một số tài sản tài chính có thể được chuyển đổi giữa các dạng khác nhau.
• Tính phức hợp: Tài sản tài chính có thể bao gồm nhiều loại tài sản tài chính khác nhau.

Ưu và nhược điểm của tài sản tài chính

Dựa trên mức độ thanh khoản, có thể chia tài khoản tài chính thành 2 loại, gồm tài sản có thanh khoản cao với tài sản có thanh khoản thấp. Mỗi loại tài sản này đều có những lợi ích và hạn chế riêng biệt. Vậy ưu và nhược điểm tài sản tài chính là gì đối với từng nhóm thanh khoản khác nhau? Cùng khám phá ngay!

Tài sản có tính thanh khoản cao

Đối với những loại tài sản tài chính sở hữu tính thanh khoản cao, ưu và nhược điểm sẽ có:

• Ưu điểm: Các tài sản này có khả năng được chuyển đổi thành tiền mặt một cách nhanh chóng, giúp doanh nghiệp có thể huy động vốn một cách hiệu quả.
• Nhược điểm: Một số tài sản tài chính thanh khoản cao có thể không thu hút nhiều sự chú ý. Giá trị của chúng chủ yếu phụ thuộc vào giá trị của tài sản cơ sở.

Tài sản có tính thanh khoản thấp

Như vậy, với tính thanh khoản thấp, ưu và nhược điểm của tài sản tài chính là gì? Theo đó, lợi ích và hạn chế của tài sản thanh khoản thấp là:

• Ưu điểm: Một vài loại tài sản hạn như bất động sản hoặc đồ cổ có giá trị rất lớn.
• Nhược điểm: Giá trị cao cũng có thể trở thành một nhược điểm, vì doanh nghiệp có thể gặp khó khăn khi cần nhanh chóng chuyển đổi tài sản thành vốn.

Như vậy, tài sản tài chính không chỉ đóng vai trò then chốt trong việc điều tiết nguồn vốn mà còn giúp doanh nghiệp linh hoạt và chủ động hơn trong việc quản lý tài chính. Hy vọng rằng bài viết của Pronexus đã giúp bạn hiểu tài sản tài chính là gì cũng như có cái nhìn cụ thể hơn về vai trò của tài sản tài chính trong nền kinh tế hiện đại.